ربوبیت تشریعی و ضرورت نبوت و پاسخ به شبهات منکرین آن

خداوند به اقتضای امور گوناگونی که تحت تدبیر او قرار دارد، موصوف به صفات متعددی است که هر صفت، جایگاه او در جهان آفرینش را معین و گوشزد می نماید. یکی از صفات خداوند که این تحقیق آن را مورد بررسی قرار داده، صفت "ربوبیت" است. ربوبیت به معنای پرورش دادن، مالکیت، تدبیر و به کمال رساندن موجودات است. نتیجه حاصل از این معانی آن است که خدا هم خالق موجودات است، و هم بعد از خلقت تمام امور آن ها را تدبیر می کند. در آیات قرآن و روایات معصومین( به معانی و مصادیق متعددی از ربوبیت تکوینی و تشریعی خداوند اشاره شده است. در ربوبیت تکوینی، سخن از آفرینش موجودات و هدایت آن ها به سوی رشد است. و ربوبیت تشریعی، به موضوع انسان، فرایند حرکت و تکامل روحی او، هدایت و معنویت الهی در زندگی انسان، و غایت خلقت او می پردازد. از آن جا که هدایت، جزئی از ربوبیت بوده، و إعمال هدایت تشریعی از سوی خدا بدون واسطه ممکن نیست، خداوند نسبت به ارسال پیامبران و واسطه های فیض ربوبی اقدام نموده است. از علل و براهین ضرورت نبوت می توان به برهان لطف، نیاز بشر به قانون، نظریه استخدام و نظریه حکمت خداوند اشاره نمود. درباره ربوبیت تشریعی و مسأله نبوت، شبهاتی نیز از سوی مخالفان مطرح شده است. گروهی از منکران و شبهه افکنان مسأله نبوت، کسانی هستند که منکر خدا و به تبع آن، منکر نبوت هستند؛ ولی عده ای دیگر از آنان به خدا اعتقاد دارند اما به دلایلی منکر اصل نبوت شده اند. شبهاتی که بر اصل توحید و نبوت وارد شده به دو دسته تقسیم می شود؛ برخی از آن ها مانند شبهات مربوط به صدر اسلام که توسط مشرکین وارد می شد، مشهور به شبهات قدیم هستند؛ دسته دوم شبهاتی است که در قرون اخیر و در پی پیشرفت های علمی و تکنولوژیکی مطرح شده است. تمامی این شبهات توسط دانشمندان اسلامی بررسی شده، و پاسخ کافی به آن ها داده شده است.